Low carb, paleo, vegan, raw food, intermitted fasting. Zomaar een kleine greep uit de termen die je op (di)eet-gebied de laatste tijd veel ziet langskomen. Deze ‘nieuwe’ manieren van eten, zijn allemaal een reactie op ons westerse, overvloedige eetpatroon. Ze draaien allemaal om het verminderen van de hoeveelheid koolhydraten die je binnenkrijgt: koolhydraatarm eten. Een van de termen die vaak voorbijkomt, is keto. In dit artikel vertellen we je iets meer over deze manier van eten.
Wat is keto?
Een ketogeen dieet (meestal afgekort tot ‘keto’ is een dieet waarbij je extreem weinig koolhydraten en extreem veel vetten eet: het tegenovergestelde van het typisch westerse voedingspatroon van veel (snelle) koolhydraten. Als je lichaam geen koolhydraten meer binnen krijgt, schakelt het noodgedwongen over van suikerverbranding op vetverbranding. Dit wordt ketose genoemd. In ketose gaat je lichaam vetten gebruiken als energie, óók je eigen lichaamsvet. Bij die vetverbranding worden door je lever ketonen geproduceerd, zuren die voordelen lijken te hebben voor je gezondheid. Wereldwijd wordt momenteel onderzoek gedaan naar deze voordelen.
Redenen om ketogeen te eten
- De belangrijkste reden voor veel mensen is: afvallen. Als dat niet lukt door koolhydraatarm te eten, kun je proberen je lichaam te ‘resetten’ door in ketose te gaan.
- Veel mensen voelen zich bij keto energieker en mentaal helderder.
- Een dieet waarmee je weinig koolhydraten eet, heeft een positieve invloed op de bloedsuikerspiegel; dit kan positief uitwerken voor mensen met diabetes type 2.
- Sommige kankerpatiënten krijgen een ketogeen dieet voorgeschreven. Kankercellen hebben veel glucose nodig om te overleven. Bij gebrek daaraan verzwakken ze en zijn ze kwetsbaarder voor behandelingen zoals chemo.
- Ketonen zijn een soort superbrandstof voor onze hersenen. Er wordt gedacht dat een ketogeen dieet een positief effect heeft op alzheimer en andere neurologische aandoeningen.
- Het ketogeen dieet werd in de jaren 20 van de vorige eeuw ontwikkeld voor epilepsiepatiënten. Er werd vastgesteld dat ze minder of geen aanvallen kregen wanneer ze gingen vasten.
- Sporters, vooral duursporters, kunnen veel voordeel halen uit het trainen van hun lichaam op vetverbranding. Een onderzoeksteam van de Koninklijke Universiteit Leuven heeft aangetoond dat je er met het gebruik van ketonen als supplement fysiek 15 procent op vooruitgaat.
Mag/kan iedereen ketogeen eten?
Neem je medicatie en wil je een ketogeen dieet volgen, dan is begeleiding van je behandelende arts absoluut noodzakelijk. Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, moeten sowieso wegblijven van diëten en vasten (tenzij voorgeschreven door hun arts).
Zijn er geen gezondheidsredenen om niet ketogeen te eten, dan is in ketose komen (en vooral blijven) een grote uitdaging. In de eerste weken mag je maximaal 30 gram koolhydraten per dag eten. Dat komt neer op twee boterhammen. Je moet dus bereid zijn meer aandacht te besteden aan je voeding en moeite doen om de hoeveelheid vetten, eiwitten en koolhydraten die je dagelijks binnenkrijgt bij te houden.
Nadelen van een ketogeen dieet
Naast de tijd die het, vooral in het begin, kost om aandacht te schenken aan een nieuwe manier van eten, zijn er nog een paar dingen waar je in de overgangsfase tegenaan kunt lopen. Je kunt last krijgen van:
- spierkrampen
- ketogriep, vooral hoofdpijn
- een slechte stoelgang
Is een ketogeen dieet makkelijk vol te houden?
Keto is een totaal andere manier van eten dan wij in het Westen gewend zijn. Voor de ene is het ondoenlijk, een andere heeft er veel minder problemen mee. Vaak wordt de periode van het ketogeen dieet daarom beperkt en gebruikt als een soort ‘reset’ van je lichaam om daarna over te schakelen op een koolhydraatarm voedingspatroon. Pascale Naessens, auteur van Ketokuur (Uitgeverij Lannoo, 2020), wilde als model slanker zijn. Ze voerde een jarenlange strijd met haar eetgewoonten. Periodes van diëten (calorieën tellen en vet mijden) wisselden met periodes van te veel eten. Ze had altijd honger en verlangde maar naar één ding: ‘snelle koolhydraten’, dus brood, gebak, ontbijtkoeken, frieten… Ze was verslaafd aan snelle koolhydraten. Sinds ze koolhydraatarm is gaan eten, zijn haar problemen verdwenen: geen overgewicht meer en geen verslavend eetgedrag.
Om in het dagelijkse leven tot gezonde voeding te komen heeft ze één regel ingevoerd: eet snelle koolhydraten nooit samen met eiwitten. Hierdoor ga je anders eten: groenten gecombineerd met vis, vlees, kaas óf andere koolhydraten.
Daarnaast hanteert ze twee subregels:
- eet alleen natuurlijke ingrediënten
- wees niet zuinig met olijfolie.
Pascale is voorstander van de 80/20-regel. Je moet genieten van het leven en niets uitsluiten. Als 70 tot 80% van wat je eet natuurlijke voeding is, mag 20 tot 30% comfortfood zijn: dessert, brood, frieten. Die 100% samen maakt van jou een gelukkig en gezond iemand!